la muerte

La muerte y cómo abordarla con los niños. Cap 1: preguntas

Esta mañana he asistido a un funeral. El padre de una buena amiga con quien nos conocemos desde los 14 años murió en un accidente.

He dormido mal… Me he despertado muchas veces no sé muy bien por qué y cuando me he levantado me sentía muy cansada. Teníamos a las 2 niñas en la cama, charlando y riendo mientras nosotros dos intentábamos dormir un poquito más. Ha sido bonito.

En el funeral he llorado y he podido abrazar a mi amiga que es lo que más deseaba en ese momento. Hemos llorado juntas.

Siempre lloro en los funerales. Lloro por quien ha muerto, por sus familiares y también porque me veo a mí en otros funerales que ya he vivido y otros que tendré que vivir. Es algo que nos pasa a la mayoría supongo: que te imaginas en esa situación y duele.

No me asusta la muerte, me asusta no saborear lo suficientemente el momento con cada persona que me importa y arrepentirme luego, cuando ya sea demasiado tarde.

Me asusta querer llamar a alguien y que ya no esté.

Me asusta tener que hablar de todo ello con mis hijas cuando haya muerto alguien importante para ellas.

De la muerte hace tiempo que hablamos. La peque habla de la muerte cuando ve algún bicho con aquella despreocupación de quien no sabe de qué habla. La mayor pregunta mucho sobre qué pasa, sobre cuándo pasará, sobre cómo es, sobre qué pasará, sobre quién morirá primero… Intento de la mejor manera que sé, darle seguridad aunque a veces creo que mis palabras no le sirven. Y si, a veces llora.

Yo recuerdo ese momento, cuando me di cuenta que moriríamos todos. Recuerdo el miedo y la incomprensión, no me lo podía creer. También lloré.

Es raro eso de morir, de la muerte. Del “ahora estamos aquí, ahora ya no”. Y lo más raro es que no hablemos más de ella, que le demos la espalda y que no sepamos más. Que no sepamos cómo abordarla, que no sepamos cómo hablar de ella.

Jolín, ¡si es lo único que sabemos seguro! ¿Cómo demonios la ignoramos tanto?

Cuando he salido del funeral, todavía emocionada, he whatsupeado a mi madre “tenemos que pensar en la muerte, mamá, para que, cuando llegue, no sea una mierda”. ¿Y cómo no va a ser una mierda? quizás piensas… No lo sé… supongo que tengo la ilusión de que si lo hablamos, de que si somos conscientes de ella, podemos prepararnos más y vivir mejor.

Quizás has vivido alguna muerte cercana y tienes un hijo. Voy a intentar hablarte de cómo abordaría yo (y abordo) la muerte con mi hija mayor… quizás no te sirve porque ya sabemos que con estos temas cada cual tiene su sentir. Pero quizás sí.

Pero es un tema complejo, mucho, y no quería hablar de ello en un único post y dejarte la cabeza como un bombo. Así que lo he dividido en 3. Durante estos tres lunes (hoy, el que viene y el otro), te hablaré de ello.

LO MÁS IMPORTANTE

Para mi lo más importante es que tú mismo sepas qué opinas de la muerte. Qué sientes al respecto y que te hagas estas preguntas:

¿Me da miedo morir? ¿Puedo pensar en ello? ¿Cuando me viene este pensamiento qué hace mi cuerpo? (¿se encoge, se asusta, se tensa?) ¿intento evitar el tema? ¿Evito ir a funerales? ¿Evito hablar de la muerte? ¿Si me hijo me pregunta, respondo con un “uy, eso pregúntaselo a tu madre/padre”?

Las respuestas a estas preguntas te pueden ayudar a hacerte una idea de cómo vives respecto a la muerte: si te asusta o si la abordas.

Pero también creo que debes preguntarte qué crees al respecto, ya que nadie nos puede decir cómo es la muerte “de verdad”. Pregúntate:

¿Para mi la muerte es entrar en la nada? ¿Creo en la reencarnación? ¿Creo en que mi alma seguirá a pesar de no estar ya en mi cuerpo? ¿Creo que esto se va a terminar para siempre? ¿Me apoyo en alguna religión? ¿Qué creo que pasa cuando morimos?

Esto para mi es primordial…

Para poder hablar de la muerte a nuestros hijos debemos saber primero qué sentimos, pensamos o creemos al respecto. Porque si no, respondemos a sus preguntas desde un lugar que no es real, porque les decimos cosas por no sentir, o por evitar el tema, o cosas que incluso no creemos de verdad.

Esta semana te propongo esta introspección para analizar qué relación tienes con la muerte. Si no lo sabes, no podrás comunicarte de forma asertiva con tus hijos cuando habléis del tema.

La semana que viene, en el segundo post de esta serie, te hablaré de lo que para mi es lo siguiente que hay que abordar: la vida. Y en el tercero y último post, pasaré a darte herramientas y recursos para abordar la muerte con los niños. Unas herramientas y recursos que van íntimamente ligadas con lo que te habré explicado sobre la vida en el post anterior. 

Ojalá estos 3 posts te sean de utilidad, para ellos y también, claro, para ti y para tu visión de la muerte… Porque vamos a tener que pasar por ello. Van a morir personas importantes para nosotros y para ellos, y cuanto mejor hayamos abordado esto antes, mejor lo podremos gestionar cuando suceda. 

Y ahora dime, ¿te asusta hablar de la muerte con tus hijos? ¿Temes ese momento? ¿Si lo has vivido… qué sentiste?


[thrive_leads id=’6503′]

Facebook
Twitter
Pinterest
LinkedIn
Picture of Míriam Tirado

Míriam Tirado

Consultora de crianza consciente y periodista especializada en maternidad, paternidad y crianza. Me dedico a ayudar a madres y padres a conectar con sus hijos/as.

7 comentarios

  1. Gracias Miriam porque es un tema que últimamente me ocupa con mi hija de cuatro años que casi a diario tiene la muerte presente en su pensamiento y dice que no quiere morir. Por más que le hable acerca de la muerte en acorde a su edad, me parece que no le consuela o alivia. Quiso ver a mi tío cuando murió hace un año, me insistió tanto que cedí y en mis brazos cogida la llevé a la sala del velatorio. Parece dormido, me dijo. No sé si hice bien. El caso es que no quiero que viva temiendo que algún día yo ya no esté… Mi madre murió cuando yo tenía 17 años. No tengo miedo a la muerte, lo único que me asusta es el dolor, el sufrimiento. Gracias por leerme. Un abrazo de luz

  2. Hola Miriam! Muchas gracias por tus palabras y por compartir un tema tan sensible y personal con nosotras. Tus preguntas sobre la muerte me llevan a una reflexión sobre mi misma q no había hecho hasta ahora de una forma tan consciente y estructurada. Ultimamente han fallecido varias personas importantes e n mi vida. Nuestra hija tiene 2 años y medio y en la muerte mas reciente en el entorno familiar senti que debía encontrar un camino para explicarle porqué no iba a ver más a aquella persona tan presente y querida en nuestra familia. Busqué un apoyo en la lectura de un cuento infantil que tematiza la separación y la muerte como un viaje a una isla maravillosa. Nuestra pequeña aceptó la historia con alegría. Para mí en cambio supuso un conflicto interior porque sentía q no le estaba contando toda la verdad. Mi intención era evitarle el dolor de la pérdida de una persona querida.

    1. Hola Mara,
      te entiendo… a menudo con los niños buscamos recursos en la magia y la imaginación… y a veces quizás esta solución no nos acaba de convencer. Te propongo que no te pierdas el post de hoy donde os expongo otra forma de explicarles la muerte con la que quizás os sentís más en sintonía… Un abrazo y deseo que te sirva.

  3. Gràcies per aquests post, ahir al facebook vaig sentir que comentaves que hi havia aquest tres post i segur que m’aniran molt bé, estic paint la mort de la meva mare i hi ha moments que em superen, de ben segur que m’ajudaran. Es fort m’he adonat que no m’havia parat a pensar què opinava jo sobre la mort i el que hi ha després….simplement acceptava la perdua i em resignava.

    gràcies

  4. Estoy asustada, mi peque (6) tiene un tio muy enfermo el que en cualquier momento morira y no se como abordarlo. Solo sabe que esta muy malito. Me da panico este tema. Estoy leyendo tu post y preguntandome mil cosas porque se que vendran muchas preguntas que ni a la de 16 sabre responder. Ya que nunca hablamos de ellos. Gracias Miriam

Deja una respuesta

Tu dirección de correo electrónico no será publicada. Los campos obligatorios están marcados con *

Información básica sobre Protección de Datos

  • Responsable: MIRIAM TIRADO TORRAS
  • Objetivo: Publicar el comentario en relación a la noticia.
  • Legitimización: Consentimiento del interesado.
  • Dirección: No se prevén cesiones, excepto por obligación legal o requerimiento judicial.
  • Derechos: Acceso, rectificación, supresión, oposición, limitación, portabilidad, revocación del consentimiento. Si considera que el tratamiento de sus datos no se ajusta a la normativa, puede acudir a la Autoridad de Control (www.aepd.es).
  • Más información: https://www.miriamtirado.com/politica-de-privacidad/